Een lekke darm: begin van veel ellende

Hoofdpijn, hooikoorts, constipatie, een opgeblazen gevoel, allergie of vermoeidheid. Hoeveel mensen kent u die met deze klachten bij de huisarts een ontlastingsonderzoek kregen voorgeschreven? Niet veel. Toch zou dat helemaal geen slecht idee zijn, aldus Dr. Ir. Julia Schantl, orthomoleculair darmtherapeut en deskundige op het gebied van darmproblemen. “Er is steeds meer onderzoek dat uitwijst dat slecht functionerende darmen aan de basis liggen van tal van gezondheidsproblemen”, aldus Julia. En dus nemen we in dit artikel een duik in de darm.

“De darm,” zo legt Julia uit, “moet je zien als een buis die de buitenwereld door ons lichaam heen geleid. De darm bepaalt wat wel en wat niet in het lichaam mag worden opgenomen. De darm bestaat uit een darmwand, daarbovenop een slijmlaag en tot slot een laag goede bacteriën. De darmwand is dun, op sommige plekken maar één cellaag. Tussen de cellen zitten kanalen, ‘tight-junctions’, die dienst doen als een soort schuifdeurtjes die alleen de juiste stoffen doorlaten.”

Lekke darm

Werkt de darm goed, dan komen alleen verteerde voedingsstoffen binnen. Functioneert hij niet naar behoren, dan worden de tight junction kanalen te groot waardoor onverteerde voedingsstoffen, ‘slechte’ bacteriën en andere schadelijke stoffen binnenkomen. We spreken dan van een ‘lekke darm’.

Immuunsysteem op overuren

Wanneer schadelijke stoffen je lichaam binnenkomen, dan gaat die zich met hand en tand verdedigen. “Alle kanonnen worden uit de kast gehaald”, legt Julia uit. “Je hele immuunsysteem gaat op volle toeren in de vechtmodus. Dat kost vreselijk veel energie, dus moeheid is een van de klachten die bij een lekke darm hoort.”

Welke klachten er verder bij komen, verschilt van persoon tot persoon. “Daar waar jouw systeem het meest zwak of kwetsbaar is, gaat het mis. Dat kan een allergische reactie zijn, hoofdpijn, gewrichtspijn, een opgeblazen gevoel of problemen met de ontlasting.” En: een lekke darm laat niet alleen schadelijke stoffen door, het neemt gezonde voedingsstoffen ook minder goed op. Dit tast je gezondheid nog verder aan.

Chronische problemen

Houdt de lekkende darm lang aan, dan kunnen de problemen echt groot worden. Omdat het immuunsysteem constant in vechtmodus staat, kan het ook het eigen lichaam aan gaan vallen. Dan ontstaan auto-immuunziekten zoals coeliakie, de ziekte van Crohn, diabetes type 1 of reuma.

Ook in de hersenen kunnen problemen ontstaan. Daar kunnen door schadelijke stoffen de neurotransmitters verstoord raken, wat je stemming en je hersenfuncties beïnvloed. En dat is wat er ook gebeurt bij ziektes als ADHD, autisme, dyslexie en psychoses.

Bij de dokter

In de natuurgeneeskunde wordt de lekke darm gezien als onderliggende oorzaak van enorm veel ziektebeelden. In de reguliere geneeskunde echter, wordt het ‘Lekkende Darm Syndroom’ nog niet algemeen als aandoening erkend. “De wetenschap is er nog niet zo heel lang achter hoe de darmwerking in verband staat tot gezondheidsklachten en verder onderzoek is nog volop gaande. Het duurt gemiddeld zo’n vijftien jaar voordat een inzicht uit de wetenschap gemeengoed wordt binnen de reguliere geneeskunde”, aldus Julia. “Het zal nog wel een jaartje of tien duren dus. Maar een heel groot deel van de ziektes begint écht bij de darm.”

Oorzaken van een lekke darm

Er vindt nog veel onderzoek plaats naar de exacte oorzaken van een lekkende darm, maar er zijn een paar factoren waarvan bekend is dat ze in ieder geval bijdragen aan de aandoening.

“Stress is een van de oorzaken”, vertelt Julia. “Het lichaam zit dan in de vecht-of-vluchtmodus en wil snel energie. Mogelijk zet het lichaam de schuifdeuren dan maar even zo wijd mogelijk open, om snel aan energie te komen”.

In andere gevallen ontstaat het lek doordat de darmwand beschadigd raakt. “Dat kan komen door verkeerde voeding. Gluten bijvoorbeeld,” aldus Julia. “Of gebruik van ibuprofen of andere ontstekingsremmers.” Ook een tekort aan zink wordt in verband gebracht met een lekkende darm.

Candida

Een andere boosdoener is Candida. Dit is een gist die van nature in het lichaam voorkomt. Normaal gesproken wordt deze gist onder controle gehouden door ‘goede’ bacteriën in de darm. Antibioticagebruik, medicijnen, te veel (bewerkte) koolhydraten en suiker kunnen deze ‘goede’ bacteriën doden. Dit kan tot overgroei van Candida en dus tot een Candida-infectie leiden, met een lekke darm tot gevolg. ”En vergis je niet,” waarschuwt Julia, ”antibiotica krijgen we niet alleen op recept binnen. Het zit ook in vlees, melk en ander dierlijk voedsel.”

Ontlastingsonderzoek

Gezonder eten, minder drinken en antibiotica waar mogelijk mijden kan dus helpen voorkomen dat je darm aan het lekken slaat. Maar hoe weet je of het niet al het geval is? “Voor mij zijn allergieën, huidproblemen en hooikoorts al signalen om naar de darm te gaan kijken”, vertelt Julia. “Ook vermoeidheid na een maaltijd is een teken aan de wand.” Via eenrelatief eenvoudig ontlastingsonderzoek kunnen aanwijzingen voor een lekke darm worden gevonden.

Behandeling

Is een lekke darm vastgesteld, dan kan er gericht actie worden ondernomen. In haar praktijk begint Julia met het kalmeren van het immuunsysteem. “Ik kijk op welke voeding de patiënt het meest heftig reageert. Dan schrappen we dat uit het dieet. Dat is eigenlijk het ‘dweilen’. Dan is het nog zaak het lek te dichten.” Gelukkig streeft het lichaam altijd weer naar balans. Julia ondersteunt het daarbij met voedingsadvies en het voorschrijven van pre- en probiotica. “De slijmlaag en de darmflora kunnen dan weer herstellen, zodat de darmen hun rol als poortwachter weer goed kunnen uitvoeren.”

Duik zelf in je darm

Wil je weten hoe het er in jouw darm voorstaat? Neem dan een duik in je eigen darm met een van onze testen

1. Als je denkt te weten dat het aan je voedselopname ligt;

Als je voeding blijft eten waar je overgevoelig voor bent, dan kun je laaggradige ontstekingen krijgen waardoor een lekke darm kan ontstaan.

Heb jij je voedselintoleranties al eens in kaart gebracht?

4. Voedselintoleranties kun je in kaart brengen met de Wat Mag Ik Eten bloedtest

Meest verkocht: De Wat mag ik eten pre-screening, Als er  voedselintoleranties ontdekt worden dan  is deze test (binnen een maand anders moet je opnieuw bloed laten afnemen) uit te breiden met vervolgtesten die door het voedingslaboratorium persoonlijk (vrijblijvend) aan je worden geadviseerd naar aanleiding van de eerste test.