Stressen is de trend van de 21ste eeuw. Als je niet gestrest bent doe je iets fout. Je traint heel veel en bent altijd druk bezig, super toch?
Nou, nee dus! Waarom denken we, dat we altijd maar volgas door moeten gaan?
In plaats van ons zelf wijs te maken dat ‘meer’ altijd beter is, is het belangrijker dat we checken of ons lichaam het nog wel allemaal aan kan.
Ben je wel eens moe, maar ben je, zodra je op bed ligt klaarwakker? Of heb je de hele nacht geslapen, maar wordt je toch moe wakker? Dit is natuurlijk niet normaal, maar toch hebben veel mensen hier last van.
Het stresshormoon; Cortisol, is hierbij een belangrijke speler. Maar hoe werkt Cortisol in relatie tot stress? Cortisol is een hormoon, geproduceerd door de bijnieren (de kleine hoedjes boven op onze nieren) en zorgt ervoor dat je reageert op fysieke en emotionele stress. Creatine Kinase daarentegen, reageert op de reactie van ons lichaam op sporten en beweging; een andere vorm van stress.
Onze reactie op stress is bedoeld voor acute situaties, zoals het vluchten voor een roofdier dat op ons jaagt. Je kunt je lichamelijke reactie van het vluchten voor een roofdier vergelijken met de stress die ontstaat op het werk, door emoties in relaties, of door te hard sporten. De stresshormonen zijn echter gemaakt om maar kort te hoeven werken, bij een plotselinge aanval van een roofdier. Pas als stress van langere duur is, ontstaan problemen en krijgt je gezondheid een flinke klap.
Hoe werkt Cortisol?
Cortisol is een belangrijk hormoon voor zowel mannen als vrouwen. Velen denken dat we beter af zijn zonder cortisol, maar te weinig cortisol veroorzaakt weer andere gezondheidsproblemen. Je cortisolgehalte volgt een soort ritme. Wanneer je ’s morgens opstaat zou het gehalte het hoogst moeten zijn. In de loop van de dag zakt dit weer. Het laagste punt is rond middernacht, of 2 uur nadat je in slaap bent gevallen. Cortisol staat het meest bekend om de ‘’vecht of vlucht’’ reactie die het veroorzaakt, het komt goed van pas in zeer stressvolle situaties, zodat het de extra energie levert die je dan nodig hebt.
Hoe werkt Creatine Kinase?
Creatine Kinase (CK) is een enzym dat stijgt bij spierbeschadiging. Deze waarde laat zien hoe ons lichaam reageert op zware inspanning en intensieve training. Het piekt ongeveer 2 a 4 dagen na de inspanning en zakt daarna weer terug de normale waarde. Een chronische verhoging van CK leidt meestal tot spierpijn, verzwakking, en blessures. Niet ideaal dus, voor het leveren van topprestaties.
Dit kun je er tegen doen:
Mediteren
Iedereen heeft een manier van mediteren die het best bij hem past, maar tijd met jezelf doorbrengen, om te reflecteren is in vele gevallen erg nuttig. Zelfs iets simpels als even alle social media negeren, werkt al goed en kan gezien worden als een vorm van meditatie voor iemand die altijd druk bezig is.
Doe aan minder vermoeiende activiteiten
Door activiteiten zoals yoga, zwemmen en lange wandelingen, kun je je cortisol- en stressgehalte flink laten dalen.
Meer slaap
We gunnen ons vaak geen rust en maken grappen met de opmerking: “slapen kunnen we nog genoeg als we dood zijn.” Maar in werkelijkheid krijgt ons lichaam het zwaar te voorduren van de stress, die we oplopen van slechte slaapgewoontes. Genoeg slaap (>6 uur per nacht) is essentieel voor het lichaam om te herstellen en in vorm te blijven.
Fysieke versus emotionele stress
Het is erg belangrijk het onderscheid te maken tussen deze twee, vooral als je aan het trainen bent voor een belangrijk evenement.
Fysieke stress, zonder de aanwezigheid van emotionele stress, ziet er als volgt uit:
- Normale cortisol
- Hoge creatine kinase
Bij emotionele stress zien we vaak het tegenovergestelde:
- Hoge cortisol
- Lage creatine kinase
Wat maakt het uit?
Het is belangrijk om te weten hoe je lichaam met stress omgaat. Velen denken dat ze last hebben van bijnieruitputting of een hoog cortisolgehalte, terwijl ze ook last kunnen hebben van chronische CK verhoging of een laag ijzer-, B12- of vitamine D gehalte. Daarom is een bloedonderzoek zo belangrijk.
Als je begint met het gebruik van supplementen voor een probleem dat je niet hebt, lost dit niets op en kan zelfs andere problemen veroorzaken.
Aan de andere kant hebben mensen vaak geen idee dat de stress die ze hebben ook veroorzaakt kan worden door omstandigheden, zoals je laatste post op social media, of het kijken van het nieuws. Het lichaam kan namelijk ook op deze vorm van stress reageren door middel van een verhoogd cortisol en misschien zelfs vreemde glucose gehaltes. Sommige personen blijven alles opkroppen en leggen de schuld bij zichzelf neer. Ze realiseren zich niet waardoor het probleem wordt veroorzaakt en blijven het daadwerkelijke probleem ontkennen.
Chronisch verhoogde Cortisol kan leiden tot problemen met het gewicht, het immuunsysteem en chronische ziekten. Chronisch verhoogde Creatine Kinase kan leiden tot verzwakking van spieren, blessures en afnemende conditie.