Steeds meer mensen zien dat alleen cholesterol niet genoeg zegt of je daadwerkelijk verhoogd risico hebt op hart en vaatziekten.
Vaak wordt snel naar statines gegrepen, maar het is aan te raden om even wat dieper naar het cholesterol te kijken, waardoor een eventuele verhoging veroorzaakt kan zijn.
Is ApoB een betere voorspeller op het risico van hart en vaatziekten?
Hoewel cholesterol al lang wordt beschouwd als een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten, wordt steeds meer erkend dat het meten van apolipoproteïne B (ApoB) een betere indicator kan zijn voor het risico op deze aandoeningen.
ApoB is een eiwit dat voorkomt op de LDL-cholesteroldeeltjes (ook wel "slecht" cholesterol genoemd) die in het bloed circuleren. LDL-cholesterol is in staat zich te binden aan de bloedvatwand en hierin te accumuleren. Deze accumulatie kan leiden tot een verdikking en verharding van de bloedvaten, waardoor de bloedstroom naar het hart en andere organen wordt beperkt en het risico op hart- en vaatziekten toeneemt. ApoB is daarom een betere indicator voor het totale aantal LDL-deeltjes in het bloed dan het meten van alleen het LDL-cholesterol.
Er zijn verschillende redenen waarom het meten van apoB een betere voorspeller kan zijn van het risico op hart- en vaatziekten dan het meten van cholesterol, waaronder:
• LDL-cholesterol is slechts een van de vele componenten van LDL-deeltjes. ApoB weerspiegelt het aantal LDL-deeltjes beter dan LDL-cholesterol.
• Het meten van apoB kan de aanwezigheid van kleine, dichte LDL-deeltjes identificeren, die meer atherogeen (d.w.z. het vermogen hebben om plaque op te bouwen in de bloedvaten) zijn dan de grote LDL-deeltjes.
• Bij sommige mensen kan LDL-cholesterol relatief laag zijn, maar kunnen toch veel LDL-deeltjes aanwezig zijn, wat duidt op een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Het meten van apoB kan helpen dit risico nauwkeuriger te bepalen.
• ApoB wordt minder beïnvloed door voedingsfactoren, waardoor het beter geschikt is als een constante maatstaf voor risico-evaluatie.
Het meten van apoB is daarom een nuttige aanvulling op traditionele risicofactoren voor hart- en vaatziekten, zoals cholesterol en bloeddruk, en kan helpen bij de identificatie van personen met een hoog risico op deze aandoeningen. Het is echter belangrijk om te benadrukken dat geen enkele enkele meting kan bepalen of iemand al dan niet een hoog risico heeft op hart- en vaatziekten, en dat een gezonde levensstijl en regelmatige monitoring essentieel blijven om deze risico's te verminderen.
InsideTracker neemt ApoB op in hun dashboard
InsideTracker is een bedrijf dat gepersonaliseerde gezondheidsaanbevelingen biedt op basis van gegevens uit bloedonderzoeken en andere biomarkers. Het bedrijf heeft ApoB opgenomen in haar testpanel vanwege de belangrijke rol die het speelt bij het bepalen van het risico op hart- en vaatziekten.
Het meten van ApoB-niveaus kan informatie bieden over het totale aantal LDL-cholesteroldeeltjes in het bloed, wat een belangrijke indicator is voor het risico op hart- en vaatziekten. InsideTracker erkent dat het meten van ApoB in combinatie met andere markers zoals cholesterol, triglyceriden en bloeddruk kan helpen bij het bepalen van het risico op hart- en vaatziekten op individueel niveau.
Bovendien past InsideTracker geavanceerde algoritmen en machine learning toe op de verzamelde gegevens om gepersonaliseerde aanbevelingen te doen om het risico op hart- en vaatziekten te verminderen en de algemene gezondheid te verbeteren. Door ApoB op te nemen in het testpanel, kan InsideTracker de nauwkeurigheid van hun risico-evaluatie verbeteren en de klanten betere aanbevelingen bieden om hun gezondheid te verbeteren en het risico op hart- en vaatziekten te verminderen.
InsideTracker heeft ApoB toegevoegd aan hun "Blood Results Upload"-plan , omdat het meer context geeft voor andere lipidenmarkers en een uitgebreidere analyse van je hartgezondheid mogelijk maakt. Hoewel je biomarkers binnen een bepaald referentiebereik vallen, wil dit niet altijd betekenen dat je gezond bent. Uit onderzoek blijkt dat een optimale hartgezondheid geassocieerd is met ApoB-niveaus lager dan 90 mg/dL.
Als je ApoB-niveaus hoger zijn dan optimaal, geeft InsideTracker je wetenschappelijk onderbouwde aanbevelingen om deze niveaus te verbeteren, wat op zijn beurt weer kan helpen om je LDL-cholesterolniveaus te verbeteren.
Wat meet je precies met ApoB?
Apolipoproteïne B (ApoB) is een eiwit dat cholesterol vervoert op lipoproteïnen in het bloed. Er zijn verschillende soorten lipoproteïnen, zoals high-density lipoprotein (HDL), low-density lipoprotein (LDL) en very low-density lipoprotein (VLDL), die allemaal cholesterol vervoeren. ApoB is echter het belangrijkste structurele onderdeel van VLDL, LDL en lipoproteïne A. Deze lipoproteïnen zijn potentiële boosdoeners die de slagaders kunnen verstoppen en bijdragen aan atherosclerose.
Atherosclerose is een aandoening waarbij plaques zich ophopen op de binnenwanden van slagaders. Als deze plaques zich ophopen in het hart of de hersenen, kan dit op termijn leiden tot een hartaanval of beroerte. ApoB speelt hierin een belangrijke rol, omdat het de hoeveelheid cholesterol bepaalt die in de slagaderwand kan worden afgezet. Het kan worden gezien als een directe maat voor het aantal ApoB-deeltjes in de bloedbaan, wat meer nauwkeurig kan voorspellen of iemand een hoog risico heeft op hartziekte dan een berekende maat zoals LDL-cholesterol, die is gebaseerd op totaal cholesterol, HDL-cholesterol en triglyceriden.
Het is dus belangrijk om je ApoB-niveau te weten voor het beoordelen van het risico op hart- en vaatziekten. Een hoog ApoB-niveau kan betekenen dat er onvoldoende cholesterol wordt opgeruimd uit het bloed, wat vaak samengaat met hoge LDL-cholesterolniveaus. Hoge niveaus van ApoB en LDL kunnen leiden tot plaqueopbouw en vernauwing van slagaders, wat een risicofactor is voor hartziekten.
Kun je ApoB ook bij de huisarts laten testen?
In Nederland bieden huisartsen over het algemeen geen standaard apolipoproteïne B (ApoB) test aan als onderdeel van de reguliere bloedonderzoeken. Huisartsen zullen in de regel de traditionele risicofactoren voor hart- en vaatziekten evalueren, zoals cholesterol, triglyceriden en bloeddruk.
Als een patiënt echter een hoog risico op hart- en vaatziekten heeft of als er andere redenen zijn om aan te nemen dat een ApoB-test noodzakelijk is, dan zal de huisarts waarschijnlijk doorverwijzen naar een specialist voor de test.
Er zijn verschillende bloedonderzoeken die kunnen helpen bij het meten van het risico op hart- en vaatziekten naast cholesterol en apolipoproteïne B. Enkele van deze tests zijn:
1. C-reactief proteïne (CRP): Dit is een eiwit dat vrijkomt bij ontsteking. Een hoog CRP-niveau kan wijzen op een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
2. Lipoproteïne (a) [Lp(a)]: Dit is een type lipoproteïne dat qua structuur lijkt op LDL-cholesterol. Een hoog niveau van Lp(a) in het bloed is een onafhankelijke risicofactor voor hart- en vaatziekten.
3. Homocysteïne: Dit is een aminozuur dat in hoge concentraties in het bloed kan wijzen op een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
4. Glucose en insuline: Een verhoogd glucose- en insulineniveau kan wijzen op insulineresistentie, wat kan bijdragen aan een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
5. Triglyceriden: Dit zijn vetmoleculen die in het bloed circuleren. Een hoog niveau van triglyceriden kan een teken zijn van een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
Cholesterol is een essentieel molecuul, dat door elke cel in ons lichaam wordt geproduceerd en een belangrijke rol speelt bij de opbouw van celmembranen en hormonen.
Heeft het eten van direct invloed op je cholesterol niveau? Het is mogelijk om cholesterolrijke voedingsmiddelen te eten, zonder dat het cholesterol dat we via onze voeding binnenkrijgen in ons lichaam blijft zitten.,
Hoewel bepaalde voedingsmiddelen rijk zijn aan cholesterol, zal het cholesterol dat in deze voedingsmiddelen aanwezig is niet direct in ons lichaam wordt opgenomen. In plaats daarvan wordt het cholesterol dat we via onze voeding binnenkrijgen, in de darmen geësterd (gebonden aan vetzuren) voordat het wordt opgenomen in het bloed. Dit geësterde cholesterol wordt dan door de lever uitgescheiden en kan niet bijdragen aan de ophoping van cholesterol in de bloedvaten. Dus het eten van voedingsmiddelen die cholesterol bevatten, betekent niet noodzakelijk dat het cholesterolgehalte in ons bloed zal toenemen. Sommige voedingsmiddelen wel de productie van cholesterol in de lever kunnen stimuleren, wat kan bijdragen aan een hoog cholesterolgehalte in het bloed. LDL en HDL zijn slechts lipoproteïnen die cholesterol vervoeren en op zichzelf geen oorzaak zijn van hart- en vaatziekten. Het os belangrijk is om te kijken naar de algehele gezondheid en leefstijlfactoren zoals beweging en dieet, in plaats van alleen te focussen op cholesterolniveaus.
Wat moet je doen bij een verhoogde waarde?
Als je je ApoB-niveau wilt optimaliseren, zijn er verschillende stappen die je kunt nemen. Een manier om uw ApoB-niveau te verlagen, is door minder verzadigde vetten te eten en meer vezelrijke voedingsmiddelen zoals haver en bonen. Vezels, vooral de oplosbare vezels die in haver en bonen worden aangetroffen, kunnen cholesterol uit het lichaam verwijderen door zich aan het cholesterol te binden en het uit het lichaam te trekken. Daarnaast kunnen het vervangen van verzadigde vetten, zoals die in kaas, vet vlees, volvette zuivel en palm- en kokosolie, door onverzadigde vetten, zoals olijfolie of avocado-olie, helpen bij het verlagen van uw ApoB-niveau en het bevorderen van de gezondheid van je hart.
Om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen, wordt over het algemeen aanbevolen om een dieet te volgen dat rijk is aan groenten, fruit, volle granen, magere eiwitten (zoals gevogelte, vis, peulvruchten en tofu) en gezonde vetten (zoals noten, zaden en olijfolie). Hier zijn enkele specifieke voedingsmiddelen die je kunt opnemen in je dieet:
- Vette vis, zoals zalm en makreel, die rijk zijn aan omega-3 vetzuren
- Volkorenproducten, zoals bruine rijst, volkorenbrood en quinoa
- Groenten en fruit, vooral bladgroenten en bessen
- Noten, zaden en avocado's die goede bronnen zijn van enkelvoudig onverzadigde en meervoudig onverzadigde vetten
- Peulvruchten, zoals kikkererwten, linzen en zwarte bonen
- Beperk de inname van bewerkte voedingsmiddelen, geraffineerde koolhydraten en verzadigde vetten, zoals vleeswaren, gebakken voedsel, fastfood en bewerkte snacks.
Naast voeding is ook regelmatige lichaamsbeweging, een gezond gewicht, het stoppen met roken en het verminderen van stress belangrijk om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen.
Als je ApoB-gehalte te hoog is, dan is het belangrijk om maatregelen te nemen om het te verlagen. Hier zijn enkele mogelijke stappen die je zou kunnen nemen:
- Verminder de inname van verzadigde en transvetten: Voedingsmiddelen zoals rood vlees, volle zuivelproducten, gefrituurd voedsel en bewerkte voedingsmiddelen bevatten veel verzadigde en transvetten. Door de inname van deze voedingsmiddelen te verminderen en ze te vervangen door gezondere opties zoals volle granen, groenten, fruit, peulvruchten, noten en zaden, kan je de ApoB-waarden verlagen.
- Verhoog de inname van vezels: Vezels zijn belangrijk voor het verminderen van cholesterol en ApoB in de bloedbaan. Je kunt vezelrijke voedingsmiddelen zoals volle granen, fruit, groenten, peulvruchten, noten en zaden toevoegen aan je dieet.
- Verhoog de inname van gezonde vetten: Onverzadigde vetten zoals olijfolie, avocado's, noten en zaden kunnen helpen bij het verlagen van het ApoB-gehalte. Probeer dus meer van deze gezonde vetten toe te voegen aan je dieet.
- Verhoog de fysieke activiteit: Fysieke activiteit kan helpen bij het verlagen van cholesterol- en ApoB-waarden. Probeer regelmatig te bewegen, zoals wandelen, joggen, fietsen, zwemmen of krachttraining.
- Raadpleeg je arts: Als je ApoB-waarden te hoog zijn, is het belangrijk om je arts te raadplegen. Hij of zij kan je verdere adviezen en behandelingen geven, zoals het voorschrijven van medicatie.
Wanneer heb je een goede uitslag?
Het labrapport van Bloedwaardentest, uitgevoerd door het gecertificeerde ziekenhuislaboratorium Medische Laboratorium Dr. Stein & Collegae, geeft aan dat een waarde tussen de 0.63 en 1.33 g/l goed is, maar dit is de medische uitslag voor mensen die niet ziek zijn.
InsideTracker geeft aan dat de optimale waarde die je kunt behalen door het verbeteren van je lifestyle moet liggen onder de 0,71 g/l
De eenheid van ApoB wordt meestal uitgedrukt in milligram per deciliter (mg/dL) in de Verenigde Staten. In Europa en andere delen van de wereld wordt echter meestal de eenheid gram per liter (g/L) gebruikt. Om ApoB-niveaus van mg/dL naar g/L om te zetten, moet je het mg/dL-getal delen door 100, omdat er 100 mg/dL in 1 g/L zit.
Dus als bijvoorbeeld het ApoB-level van een persoon 90 mg/dL is, zou dit overeenkomen met 0,9 g/L (90/100 = 0,9). Als je onze Nederlandse uitslagen door InsideTracker laat invoeren in je Dashboard wordt de eenheid automatisch omgerekend.
Er is geen eenduidige optimale bloedwaarde voor ApoB die voor iedereen geldt, omdat het ideale niveau afhankelijk is van verschillende individuele factoren zoals leeftijd, geslacht, medische geschiedenis, enzovoort. Over het algemeen wordt echter aangenomen dat een lager ApoB-niveau beter is voor de gezondheid van het hart.
Een ApoB-niveau van minder dan 90 mg/dL (milligram per deciliter) wordt over het algemeen beschouwd als optimaal voor de preventie van hart- en vaatziekten, terwijl een niveau tussen 90-110 mg/dL nog als redelijk veilig wordt beschouwd. Hogere ApoB-niveaus kunnen wijzen op een hoger risico op hart- en vaatziekten en moeten worden besproken met een arts om een behandelplan te bepalen.
Let op: ApoB slechts één van de vele biomarkers is die kunnen worden gebruikt om de gezondheid van het hart te beoordelen. Een volledige evaluatie van de gezondheid van het hart vereist een grondige beoordeling van alle risicofactoren, waaronder bloeddruk, BMI, rookgeschiedenis, fysieke activiteit en cholesterolgehalte.
