Herkenning van Coeliakie: Belang van Tijdige Diagnostiek en de Rol van labtesten

Herkenning van Coeliakie: Belang van Tijdige Diagnostiek en de Rol van labtesten

Op 16 mei vieren we jaarlijks de Internationale Dag van de Coeliakie, een moment waarop extra aandacht wordt gevraagd voor coeliakie en aanverwante gluten gerelateerde aandoeningen. Coeliakie, vaak verward met andere gastro-intestinale aandoeningen zoals het prikkelbare darm syndroom (PDS) of de ziekte van Crohn, is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem reageert op gluten. Dit leidt tot schade aan het slijmvlies van de dunne darm, wat diverse gezondheidsproblemen kan veroorzaken.

Verschil tussen Coeliakie, Glutenallergie en Andere Maagdarmstoornissen

• Coeliakie is een auto-immuunziekte waarbij de inname van gluten leidt tot schade aan de dunne darm.
• Glutenallergie, vaak een misleidende term, kan verwijzen naar tarweallergie, waarbij het immuunsysteem reageert op eiwitten gevonden in tarwe, niet specifiek gluten.
• Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) en de ziekte van Crohn zijn andere aandoeningen van het spijsverteringsstelsel, maar worden niet veroorzaakt door een immuunreactie op gluten.

1. Coeliakie: Een Auto-immuunziekte met Ernstige Gevolgen
   Coeliakie is een auto-immuunziekte waarbij de inname van gluten (een eiwit gevonden in tarwe, gerst en rogge) leidt tot een immuunreactie die de villi van de dunne darm beschadigt. Deze villi zijn cruciaal voor de absorptie van voedingsstoffen. Wanneer deze beschadigd zijn, kan het lichaam niet de noodzakelijke voedingsstoffen absorberen, wat leidt tot ondervoeding, gewichtsverlies, ernstige vermoeidheid, en andere gerelateerde gezondheidsproblemen. Zonder behandeling kan coeliakie leiden tot complicaties zoals osteoporose, onvruchtbaarheid, neurologische aandoeningen en in zeldzame gevallen, kanker.
2. Glutenallergie: Een Verwarrende Term
   De term "glutenallergie" wordt vaak verkeerd gebruikt. Wat sommigen een glutenallergie noemen, kan eigenlijk verwijzen naar tarweallergie — een echte allergische reactie op de eiwitten in tarwe, inclusief maar niet beperkt tot gluten. Symptomen van een tarweallergie zijn vaak directer en kunnen huiduitslag, jeuk, zwelling en in ernstige gevallen, anafylaxie omvatten. Deze allergische reactie is verschillend van de auto-immuunreactie gezien bij coeliakie.

Belang van Testen

De juiste diagnose van coeliakie begint met een accurate en tijdige bloedtest, die antilichamen detecteert die typisch zijn voor coeliakie. Bloedwaardentest biedt specifieke testen die hierbij kunnen helpen:

• Coeliakie Glutenallergie IgA en IgG Transglutamine Test: Deze test meet de aanwezigheid van IgA- en IgG-antilichamen tegen transglutaminase, een indicator voor coeliakie. Deze test is aanbevolen voor personen die symptomen van coeliakie ervaren zoals diarree, buikpijn en onverklaarbaar gewichtsverlies.
• 31 Voedingsmiddelen Test - Wat Mag Ik Eten: Deze uitgebreide test helpt te bepalen op welke voedingsmiddelen iemand mogelijk heftig reageert, waaronder gluten. Dit is nuttig voor personen met niet-specifieke gastro-intestinale klachten om andere voedselgevoeligheden uit te sluiten.
• Gliadine Antilichaam Test: Gliadine, een component van gluten, kan ook een immuunreactie veroorzaken. Deze test is relevant wanneer coeliakie wordt vermoed, maar andere tests geen duidelijk beeld geven. Deze minder specifiek voor Coeliaki maar, maar deze allergie kan wel dezelfde klachten veroorzaken.

Kun je coeliaki op latere leeftijd ontwikkelen of heb je dit altijd al vanaf je jeugd?

Coeliakie kan op elke leeftijd ontwikkeld worden, ook al wordt het vaak geassocieerd met symptomen die beginnen in de kindertijd. Mensen kunnen jarenlang zonder symptomen leven en plots symptomen ontwikkelen of gediagnosticeerd worden op middelbare leeftijd of zelfs later. Dit kan gebeuren door veranderingen in het immuunsysteem of na een bepaalde gebeurtenis, zoals een operatie, zwangerschap, bevalling, virale infectie, of ernstige emotionele stress, die de ziekte kan triggeren.

De triggers en de redenen waarom coeliakie zich op latere leeftijd manifesteert, zijn nog steeds onderwerp van onderzoek. Dit benadrukt het belang van bewustzijn over coeliakie bij alle leeftijdsgroepen en het belang van testen wanneer symptomen, die overeenkomen met coeliakie, zich voordoen ongeacht de leeftijd.

Wanneer Testen Uitvoeren?

Het is belangrijk om een bloedtest voor coeliakie te overwegen als u of iemand in uw familie de volgende symptomen ervaart:

• Chronische diarree of constipatie
• Buikpijn en opgezette buik
• Onverklaarde anemie
• Vermoeidheid en gewichtsverlies
• Huidproblemen zoals dermatitis herpetiformis

Bij symptomen of als er coeliakie in de familie voorkomt, kan een bloedtest inzicht bieden voordat er overgegaan wordt op een glutenvrij dieet, wat de resultaten kan beïnvloeden.

De klachten van coeliakie zijn vaak vergelijkbaar met die van verschillende andere gastro-intestinale aandoeningen, wat de diagnose kan bemoeilijken. Hier zijn enkele aandoeningen waarmee de symptomen van coeliakie vaak worden verward en de tests die gebruikt kunnen worden om deze te onderscheiden of uit te sluiten:

1. Prikkelbare Darm Syndroom (PDS)

Symptomen: Buikpijn, opgeblazen gevoel, diarree, en/of constipatie.

2. De ziekte van Crohn

Symptomen: Buikpijn, ernstige diarree, vermoeidheid, gewichtsverlies, en soms bloed in de ontlasting.

3. Colitis Ulcerosa , zie hier de vingerprik versie

Symptomen: Buikpijn, bloederige diarree en vaak, dringende darmbewegingen.

4. Tarweallergie

Symptomen: Onmiddellijke allergische reacties zoals huiduitslag, jeuk, zwelling, en soms anafylaxie na consumptie van tarweproducten.

5. Lactose-intolerantie

Symptomen: Diarree, gasvorming en buikpijn na het consumeren van lactose-houdende voedingsmiddelen.

6. Kleine Intestinale Bacteriële Overgroei (SIBO)

Symptomen: Buikpijn, opgeblazen gevoel, diarree, en constipatie.

Diagnostische tests voor Coeliakie

Voor de diagnose van coeliakie zijn de volgende tests bekent in de reguliere zorg:

• Tissue transglutaminase IgA antilichaam (tTG-IgA): Meest gebruikelijke screeningstest voor coeliakie.
• Totale serum IgA: Om een IgA-deficiëntie uit te sluiten, wat vaker voorkomt bij mensen met coeliakie.
• Dunnedarmbiopsie: Gouden standaard voor diagnose als bloedtesten positief zijn.

Omdat veel van deze aandoeningen vergelijkbare symptomen vertonen, is het belangrijk om uitgebreide diagnostische tests uit te voeren om de juiste diagnose te stellen. Dit zorgt voor een effectieve behandeling en management van de specifieke aandoening.

Conclusie

Het herkennen en tijdig diagnosticeren van coeliakie is van essentieel belang voor het verbeteren van de levenskwaliteit van iedereen die aan deze aandoening lijden. Aangezien de symptomen van coeliakie vaak lijken op die van andere maagdarmstoornissen, kan een juiste diagnose een uitdaging zijn. Gelukkig bieden betrouwbare bloedtesten, zoals die beschikbaar zijn bij Bloedwaardentest, een effectieve manier om coeliakie en andere gerelateerde aandoeningen te identificeren.

Als je last hebt van chronische maagdarmklachten zoals diarree, buikpijn, of onverklaarbaar gewichtsverlies, overweeg dan een bloedtest voor coeliakie. Dit geldt ook als je een familielid met coeliakie heeft of als je vermoedt dat je een glutenintolerantie hebt. Een juiste diagnose kan het verschil maken en leidt tot een gepaste behandeling, wat vaak een glutenvrij dieet inhoudt.

Neem vandaag nog de stap om je gezondheid serieus te nemen en laat u testen! Door proactief te zijn, kunt u uw symptomen verlichten en uw algehele welzijn verbeteren. Op deze Internationale Dag van de Coeliakie en elke andere dag, streven we naar een beter begrip en bewustzijn van deze aandoening. Samen kunnen we zorgen voor een gezondere toekomst!